ولادیمیر ژرنفسکی رئیس حزب لبیرال – دموکرات روسیه گفته است: مقامات مسکو منطقه آسیای مرکزی را بدون آگاهی دقیق و غیر کارشناسانه تقسیم بندی کرده اند. در نتیجه ازبک‌ها سمرقند و بخارای تاجیکان را صاحب شدند. / منبع عکس: ویکی پیدیا
سیاسی
سیاست در سال ۲۰۱۳، سال رویارویی های دادگاهی و رسانه ای در تاجیکستان
۳۱ دسامبر، بی بی سی سال ۲۰۱۳ با بحث برانگیزترین محاکمه دادگاهی در تاجیکستان و محکوم به ۲۶ سال زندان زید سعیداف یکی از تاجران سرشناس تاجیکستان به پایان رسید. عمرعلی قوت اف تاجر دیگر با تاسیس ائتلافی به نام «گروه ۲۴» در خارج از تاجیکستان وارد میدان سیاست شد. وی نیز با درخواست مقامات تاجیک اواخر ماه دسامبر سال ۲۰۱۲ در دبی بازداشت و یک ماه قبل از انتخابات ریاست جمهوری تاجیکستان آزاد گردید. آقای عبدالله جان اف (نخست وزیر سابق تاجیکستان) تلاش بازگشت به تاجیکستان و شرکت در مبارزات سیاسی را داشت یا خیر معلوم نیست ولی در ماه فوریه سال جاری در اکراین با درخواست دولت تاجیکستان بازداشت شد و دو ماه بعد آزاد گردید.
رحمان انتخابات گذشته را «نشانه تحکیم ثبات و وحدت ملی خواند»
۱ ژانویه، بی بی سی رئیس جمهوری تاجیکستان انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته را از مهم ترین رویدادهای سیاسی این کشور خوانده و گفته است که این انتخابات نشانه‌ای از تحکیم ثبات بود. امامعلی رحمان در این باره در پیام تبریکاتی خود به مردم تاجیکستان در ارتباط با فرارسیدن سال نو میلادی، که شب سه‌شنبه ۳۱ دسامبر از طریق شبکه‌های تلویزیونی این کشور پخش شد، ابراز کرد. وی از جمله گفت: “این تدبیر مهم باز یک نشانه فرهنگ بلند سیاسی مردم تاجیکستان، رمز تحکیم ثبات و آرامی، وحدت ملی و افزودن احساس وطن‌دوستی و خودشناسی ساکنان مملکت گردید.”
جامعه
انتقادات گسترده از بیگانه ستیزی در روسیه در پی قتل تبعه تاجیک
۳۰ دسامبر، بی بی سی شاه جان رحمت شایف شب ۲۶ دسامبر سال جاری در شهر مسکو به طور فجیعی به قتل رسیده است. مسئولین نهادهای انتظامی روسیه در باره تحقیق قتل فجیع یک شهروند تاجیکستان با گذشت چهار روز خبری منتشر نکرده اند. این در حالی است که وزارت امور خارجه تاجیکستان افزایش بیگانه ستیزی در آن کشوررا علت اصلی افزایش چنین جرایم در روسیه دانسته است.
تشیع جنازه قربانیان انفجارهای ولگو گراد در تاجیکستان
۳ ژانویه، رادیو آزادی تشیع جنازه دو شهروند تاجیکستان روز جمعه ۳ ژانویه در مسجد جامع شهر دوشنبه برگزار شد. اجساد رحمان علی غازی یف و تاشپولاد نظراف که در انفجار روز ۲۹ دسامبر در شهر ولگوگراد کشته شدند شب ۲ ژانویه توسط شرکت هواپیمایی تاجیک ایر به وطن منتقل شده اند.
بحث بوجه و قتل مهاجران تاجیک در مجلس حکومت تاجیکستان
۲۹ دسامبر، آسیا پلوس امامعلی رحمان رئیس جمهور تاجیکستان به رهبران ساختار های مربوطه دستور داده است که به نزدیکان دو شهروند کشور که بر اثر انفجار در شهر ولگوگراد روسیه یکی فوت و دیگری سخت مجروح شده است دست کمک دراز نمایند. رحمان این موضوع را در جلسه دولت در روز ۳۰ دسامبر مطرح کرده است. در این جلسه همچنین برنامه کاری حکومت برای نیم سال اول سال ۲۰۱۴ و نقشه برگزاری مشاوره های علمی و فنی، کانفرانس ها، همایش ها، سمینارها در جمهوری در سال آینده به تصویب رسیده است. همچنین قانون «بودجه دولتی تاجیکستان برای سال ۲۰۱۴» نیز به تصویب رسیده است.
سردی ها، کم آبی و کاهش تولید نیروی برق
۲۳ دسامبر، بی بی سی زمستان امسال احتمالاَ با کم برقی گسترده سال ۲۰۰۸ رو به رو خواهد شد. شرکت برق تاجیک از کاهش میزان آب رودخانه وخش و افزایش مصرف نیروی برق در تاجیکستان هشدار می دهد. این در حالی است که در طول چند سال اخیر زمستان در تاجیکستان خیلی سرد و با ریزش زیاد برف همراه بوده است. از جمله شب گذشته برای نخستین بار دمای هوا در پایتخت تاجیکستان -۹ درجه بوده است. قبلاَ هواشناسان تاجیک از احتمال زمستان سرد و طولانی هشدار داده بودند.
محدودیت دسترسی به آب در بعضی از محلات دوشنبه
۳ ژانویه، بی بی سی از اوایل سال جاری در شهر دوشنبه شدیداَ کمبود آب اشامیدنی احساس شده است. در حالی که عده‌ای از ساکنان شهر دوشنبه از مشکلات دسترسی به آب آشامیدنی در منازلشان از اوایل سال میلادی جدید شکایت می‌کنند رئیس کارخانه دولتی آب و فاضلاب شهر می‌گوید که این مشکل در نتیجه تصادف در لوله های آب در خیابان کرم اف شهر توزیع آب به منازل برخی از ساکنان برای مدت کوتاه قطع شده است. این در حالی است که از اول سال جاری قیمت مصرف آب در تاجیکستان از یک سامانی و ۰۴ دیرم به یک سامانی ۳۸ دیرم افزایش یافته است.
اقتصاد
اقتصاد در سال ۲۰۱۳: یک قدم به جلو، دو قدم به عقب؟
۳۱ دسامبر، بی بی سی در سال جاری تولید آلومینیوم در کارخانه تالکو که از صادرکنندگان اصلی کالاهای تاجیکستان محسوب می‌شود ۲۰٪ کاهش یافته است. با وجود اینکه در سال جاری رشد اقتصادی تاجیکستان ۷٪ را تشکیل داده و ارزش سامانی پول ملی در برابر ارز خارجی ثابت مانده اما مشکلات اقتصادی همچنان زیاد است و طرح های بزرگ اقتصادی به اجرا نرسیده اند. به گزارش تحلیلگران بانک توسعه آسیایی تا حال وضع اقتصاد تاجیکستان به پول‌های انتقالی مهاجرین تاجیک وابسته بوده صنعت و کشاورزی در کشور توسعه چندانی نداشته است. میزان تورم در سال جاری ۷.۵٪ را تشکیل داده است که این رقم در مقایسه با سال گذشته بیش از یک درصد افزایش را نشان می دهد. فقر و بیکاری، کاهش تولید آلومینیوم و پنبه، افزایش بی سابقه میزان واردات بر صادرات از جمله مشکلاتی محسوب می‌شود که اقتصاد تاجیکستان را آسیب‌پذیر کرده اند.
شهروندان تاجیکستان کمترین حقوق را دریافت می‌کنند
۳۱ دسامبر، آزادگان کمترین حقوق را در میان کشورهای مشترک المنافع شهروندان تاجیکستان دریافت می کنند. به گزارش خبرگذاری «NewTimes.kz» شهروندان تاجیکستان ۱۵۸ دلار آمریکایی، بلاروس ۵۷۵ دلار، آذربایجان ۵۴۵ دلار، اکراین ۳۹۹ دلار، ارمنستان ۳۷۳ دلار، ملداوی ۲۹۰ دلار، قزاقستان ۶۸۹ دلار و روسیه ۹۲۲ دلار دریافت می کنند. شهروندان قرغیزستان نسبت به شهروندان تاجیکستان ۷۳ دلار بیشتر یعنی ۲۳۱ دلار حقوق می گیرند.
بانک روسیه: در ۹ ماه به تاجیکستان ۳ میلیارد دلار وارد شده است
۳۱ دسامبر، تاج نیوز به گزارش بانک مرکزی روسیه در ۹ ماه سال ۲۰۱۳ به تاجیکستان از این کشور بیش از ۳ میلیارد دلار وارد شده است. این آمار نشان می دهد که نسبت به همین دوره در سال ۲۰۱۲، ۴۴۰ هزار دلار بیشتر شده است. گفتنی است مبالغ ارسالی مهاجرین تاجیک به ۴۷ درصد تولید ناخالص ملی برابر است. طبق اطلاع رسمی حال تعداد مهاجرین تاجیک در روسیه حدود ۷۰۰ هزار نفر را تشکیل می‌دهند اما خدمات فدرال مهاجرت روسیه می‌گوید تعداد مهاجرین تاجیک بیشتر از یک میلیون است.
انتقال بیش از ۳ میلیارد دلار از روسیه به تاجیکستان طی مدت ۹ ماه
۴ ژانویه، آسیا پلوس طبق اطلاعات بانک مرکزی روسیه در طول ماه های ژانویه و سپتامبر سال گذشته توسط مؤسسه های بانکی روسیه به کشورهای مشترک المنافع بیش از ۱۵ میلیارد دلار منتقل شده است. در این دوره از روسیه به تاجیکستان بیش از ۳ میلیارد دلار و به ازبکستان ۴.۹ میلیارد دلار منتقل شده است. مقام های سوم و چهارم را در این فهرست اکراین و قرغیزستان اشغال می کنند.
انتقال یک میلیون محصولات نفتی از روسیه به تاجیکستان در سال ۲۰۱۴
۳ ژانویه، آسیا پلوس روسیه و تاجیکستان جهت انتقال یک میلیون تن محصولات نفتی روسیه به تاجیکستان در سال ۲۰۱۴ بدون پرداخت عوارضی صادرات به توافق رسیدند. به گزارش وزارت رشد اقتصاد و تجارت روز ۳۱ دسامبر وزارت و نهادهای مربوطه روسیه توازن مواد سوخت تاجیکستان را تصویب کردند. قرار بر این شد که حجم مواد سوخت در سطح سال گذشته باقی بماند. قابل ذکر است که سازشنامه تحویل بدون عوارضی و مالیات محصولات نفتی از روسیه به تاجیکستان از ماه نوامبر سال ۲۰۱۳ تا تصویب آن در روسیه به طور موقت اجرا شده است. قابل ذکر است که حجم واردات محصولات نفتی به تاجیکستان طی مدت ۱۱ ماه سال ۲۰۱۳ سی صد و بیست و پنج هزار و ۷۵۱ تن به مبلغ عمومی ۳۴۱ میلیون ۶۱۹ هزار دلار آمریکایی را تشکیل داده است.
«اسپتمان کاپیتل» بانک نو در تاجیکستان
۳ ژانویه، رادیو آزادی با مصوبه بانک ملی تاجیکستان از اول ژانویه بانک جدید با نام «اسپتمان کاپیتل» فعالیت خود را آغاز کرد. طبق گزارش بانک ملی تاجیکستان از ۳ ژانویه با مصوبه بانک ملی بانک «اسپتمان کاپیتل» مجوز خود را برای انجام دادن عملیات های بانکی با پول ملی و ارز خارجی دریافت کرده است. بانک مذکور در استان سغد فعالیت دارد طی چند سال اخیر به عنوان مؤسسه کوچک قرض الحسنه فعالیت داشت. حال در نظام بانکی تاجیکستان یک بانک جدید به فعالیت شروع کرد و تعداد بانک های کشور به ۱۷ بانک رسید.
تاجیکستان به «هم گرایی اورواسیایی الکترونی» شامل شد
۲۹ دسامبر، ایست تایم رو طبق توافقنامه بین اتاق بازرگانی جمهوری تاجیکستان و شرکت ” TenderPro ” (روسیه) که در زمینه توسعه تجارت الکترونیکی اختصاص دارد تاجیکستان یکی از اعضای پلت فرم تجارت الکترونیکی یکپارچه اوراسیا شد. کارشناسان بر این باورند که تاجیکستان از پیوستن به پلت فرم تجاری از سود قابل توجهی برخوردار خواهد شد چرا که قادر به ایجاد رابطه مستقیم دولت و نمایندگان شرکت های خصوصی خواهد بود.
زنان
زنان مطلقه در ختلان: بیرون از درب با فرزندان
۲۴ دسامبر، بی بی سی اغلب زنان تاجیک که از شوهران خود طلاق می‌گیرند همراه با فرزندانشان از منزل محروم می شوند. ازهم پاشی خانواده‌ها در استان ختلان و مشکل زنانی که پس از طلاق به تنهایی مشکلات زندگی را بر دوش می کشند به مسأله ای داغ در جلسات مسئولان حکومت محلی در برخی از نواحی استان تبدیل شده است. اخیراَ مسئولین از افزایش موارد طلاق بین زوج های جوان ختلانی ابراز نگرانی کرده اند.
افزایش مصرف الکل در بین زنان در تاجیکستان
۵ ژانویه، رادیو آزادی مقامات انتظامی تاجیکستان می‌گوید در سال ۲۰۱۳ مصرف الکل در بین زنان در کشور افزایش یافته است. استفاده از مشروب در تاجیکستان سال به سال کاهش می‌یابد اما به گفته مقامات انتظامی تعداد زنانی که در حالت مستی به اداره پلیس منتقل می‌شوند رو به افزایش است. علت اصلی میخوارگی افراد عدم شغل است. زیرا آنان جای کار دائمی ندارند از بیکاری دست به میخوارگی می زنند. زن‌هایی که از نواحی به شهر دوشنبه می‌آیند به علت نداشتن منزل و شغل، میخوارگی می کنند، اغلب آن‌ها زنان روسپی می باشند. مقامات تاجیکستان می‌گویند در طول سال ۲۰۱۳ از حساب جریمه افراد میخواره مبلغ ۲۲ هزار سامانی به بوجه کشور وارد شده است.
فرهنگ
ژرنفسکی: سمرقند و بخارا را از تاجیکان گرفتند
۳۱ دسامبر، آزادگان ویدئوی سخنرانی ولادیمیر ژرنفسکی رئیس حزب لبیرال – دموکرات روسیه در مورد همگرایی با کشورهای آسیای مرکزی که ماه آوریل سال جاری در شبکه یوتوب منتشر شده بود ،تا کنون ده‌ها هزار بیننده داشته است. در این ویدئو ولادیمیر ژرنفسکی در دومای دولتی ضرورت همگرایی روسیه را با کشورهای آسیای میانه نه توسط ارتش، بلکه با استفاده از طرح های اقتصادی ابراز نموده است. ژرنفسکی تاکید کرده‌است روسیه ۱۵۰ سال است که با کشورهای آسیای میانه به تفاهم نمی رسد و مسکو مسبب خیلی از اختلافات در منطقه آسیای میانه می‌باشد. وی تاکید کرده است،”مقامات مسکو منطقه آسیای مرکزی را بدون آگاهی دقیق غیر کارشناسانه تقسیم بندی کرده است. در نتیجه ازبک‌ها سمرقند و بخارای تاجیکان را صاحب شدند که دُردانه منطقه آسیای میانه می‌باشد.
فرهنگ و هنر و ادب تاجیکستان در سالی که گذشت
۱ ژانویه، بی بی سی سال ۲۰۱۳ میلادی برای ساکنان تاجیکستان سالی پر از برنامه‌های هنری و فرهنگی، جشنواره های سینما و آزمون های مختلف بود. جشنواره های تئاتر حرفه‌ای «پرستو ۲۰۱۳« و «نگاه نو»، جشنواره «شش مقام» برنامه‌های فرهنگی سال بودند. کشف شهر کران در ناحیه درواز و پیروزی مدینه عالمشا یوا در مسابقات «دختر شایسته اتحاد ۲۰۱۳» در میان جماهیر سابق شوروی از جمله مهم‌ترین رویدادهای سال سپری شده بودند. نخستین کنسرت خواننده ی معروف ایرانی مقیم آمریکا سیاوش قمیشی در شهر دوشنبه شمار زیادی از هواداران وی را به تالار کاخ باربد آورد.
پنج کتاب سال
۲۹ دسامبر، رادیو آزادی در آزمون کتاب بهترین سال ۲۰۱۳ که وزارت فرهنگ تاجیکستان برگزار کرد ۵ اثر برنده اعلام شدند. «دانشنامه بچگان»، «شاهنشاه» و «سرمدده» بهمنیار، کتاب‌های «سنگ مهک و ترازوی هنر» عبدالحمید صمد، کتاب «ادبیات و فرهنگ ملی» رستم وهاب کتاب‌های بهترین سال دانسته شدند. همچنین گلنظر برای ترجمه کتاب‌هایی برای کودک و نوجوان از روی قصه های «بوستان» سعدی شیرازی به زبان روسی، فرهاد کریم اف برای تهیه قصه ها از روی «مثنوی معنوی» جلال الدین بلخی، عزیز عزیز، مجید سلیم، دولت سفر و گریز سفر برای نشر کتاب‌های شعر و حکایت سزاوار جایزه دوم شدند.
تاسیس فرهنگستان مطبوعات در تاجیکستان
۳۱ دسامبر، تاج نیوز فرهنگستان مطبوعات بر اساس مصوبه دولت تاجیکستان تاسیس شده است. به گزارش دفتر ریاست جمهوری تاجیکستان این مصوبه در جلسه هیات دولت روز ۳۰ دسامبر به تصویب رسیده است. در همین حال آقای اکبر ستار رئیس انجمن روزنامه نگاران تاجیکستان در مورد تاسیس فرهنگستان مطبوعات ابراز بی اطلاعی کرد. در ضمن امامعلی رحمان رئیس جمهور تاجیکستان روز ۱۰ مارس در مراسم صدمین سالگرد نخستین روزنامه تاجیکی «بخارای شریف» خواستار تاسیس فرهنگستان مطبوعات شده بود.
تالار ویژه برای افراد نابینا در کتابخانه ملی
۴ ژانویه، رادیو آزادی در کتابخانه ملی تاجیکستان تالار ویژه ای برای افراد نابینا افتتاح شده است. اگرچه تعداد کتاب برای نابینایان کم است و اکثر آن‌ها به زبان‌های خارجی است شماره متقاضیان چنین کتاب‌ها و علاقه آن‌ها به خواندن بمراتب بیشتر است. خانم نظراوا یک مسئول کتابخانه می‌گوید حال این بخش ۴۰۰ خواننده از جمله دانشجویان مکاتب عالی، دانش آموزان پرورشگاه های ویژه ناحیه حصار و شهر دوشنبه دارد. تعداد کتاب‌ها به خط بریل ۷۰۰ جلد می باشد، کارمندان کتابخانه ملی می‌گویند اغلب خوانندگان می‌خواهند کتاب‌های تاجیکی را به خط بریل مطالعه کنند ولی تعداد چنین کتاب‌های خیلی کم است. بنا به آمار رسمی در تاجیکستان نزدیک به ۱۰ هزار فرد نابینا زندگی می‌کنند و کشور تلاش دارد برای آن‌ها شرایط مساعد آموزش و کار را فراهم آورد.
معرفی «کلیات آثار» عبدالمنان نصرالدین
۳۰ دسامبر، خاور روز ۳۰ دسامبر در کتابخانه ملی تاجیکستان کلیات آثار دانشمند تاجیک عبدالمنان نصرالدین اف معرفی گردید. «کلیات آثار» از هفت جلد عبارت بوده حاوی کتوب و رساله، مقاله و یادداشت‌ها از جمله «اثر استاد رودکی»، «شرح نگاری در ادبیات فارس تاجیک، همچنین درباره متن شناسی»، «دانشمندان و سخن سرایان خجند»، «داستان ها از «بوستان» سعدی»، «شرح «گلستان» سعدی» «فرهنگ تفسیری «شمس الغات» و… می باشد. همچنین با پیشنهاد اهل علم و ادب و حضار این نشست شکل الکترونی کتاب در خدمت مخاطبان گذاشته خواهد شد.
ادیپ از «فراموش خاطری» حکومت تاجیکستان شکایت کرد
۲۷ دسامبر، رادیو آزادی حاشم گدایف هنرپیشه سرشناس تاجیکستان با ارسال یک نامه به عنوان شهردار دوشنبه خواستار کمک در تعمیر منزلش شده است. این نامه در صفحه فیسبوک هم به نشر رسیده است. حاشم گدایف در نامه خود گفته است که منزلش در فصل سرما از عادی ترین شرایط زندگی محروم بوده، دیوارهای خانه نمناکی زیاد دارد. وی اقرار کرده است که در این سن و سالی که او دارد توان تعمیر منزلش را ندارد. این هنرپیشه سرشناس می افزاید که ۵۰ سال عمر خودرا به هنر بخشیده است اما حال حکومت وی را فراموش کرده و در جشن های مهم کشور دعوت نمی کند. آقای گدایف از هنرپیشه های سرشناس تئاتر و سینمای تاجیک بوده با نقش‌های ادیپ در صحنه تئاتر لاهوتی، سهراب در فیلم «رستم و سهراب» سزاوار جایزه های بلند شده است.
آرمان شهر
صفحه‌ی تاجیکستان در سایت آرمان‌شهر
تارنمای آرمان‌شهر مطالب مربوط به جغرافیای تاجیکستان را در این صفحه گردهم می‌آورد. برای بارور کردن آن ما را یاری دهید.
کتابخانه آنلاین حقوق بشر آرمان‌شهر/ زنان
آرمان‌شهر صفحه‌‌ای از کتابخانه آنلاین حقوق بشر خود را به زنان اختصاص داده است. هدف از راه‌اندازی «کتابخانه آنلاین حقوق بشر» ایجاد جامع‌‌ترین پایگاه اطلاعاتی در این زمینه است.
دیگر بولتن های آرمان شهر
منابع:
Asia-Plus, Avesta, BBC (Persian, Tajik, English), Khovar, Ozodagon, Radio Ozodi, Radio Free Europe, Taj-News,
شماره ۱۸ هفت روز نامه تاجیکستان
