کارزار‌های آرمان‌شهر

عزیز رفیعی که در زمینه حقوق بشر بویژه موضوع قربانیان فعالیت می کند، معتقد است که «فضای دموکراسی ایجاد شده در دوران جدید، نوعی از همدیگر پذیری، شناخت متقابل و همزیستی مسالمت آمیز را در افغانستان ایجاد کرده که برای من خیلی دلپذیر است.»

از نظر محمد اسماعیل قاسم یار مهم ترین دستاورد دوران جدید تشکیل دولتی با معیارهای مدرن است و مهمترین ترس های او یکی سست شدن پایه های وحدت ملی و دیگری نفوذ هر چه بیشتر مافیا در سیستم سیاسی اقتصادی افغانستان است.

مسعود حسن زاده، مهم ترین چالش پیش روی افغانستان را فقدان نیروهای مترقی واقعی برای آغاز مبارزه علیه جهل و فساد و تحجر و ارایه بدیل برای وضعیت موجود می داند. او همچنین با هرنوع ویژه سازی جنسیتی در برابر جبر حاصل از عملکرد طبقه حاکم مخالف است.

به زعم عبدالحمید مبارز با فروپاشی طالبان تغییرات بسیار عمده ای در کشور به وجود آمده و با وجود این همه تغییرات اساسی و ساختاری، طالب دیگر توان تسلط بر کشور را ندارد و مردم آزادی خواه افغانستان هرگز اجازه نخواهند داد حضور اجتماعی زنان نادیده گرفته شود.

وحیده صمدی می گوید: «ترس من این است که بعد از ده سال کوشش و تلاش برای تکوین حقوق زنان در کشور، گروهی قدرت سیاسی را دردست گیرند که هیچ اعتقادی به هویت زنان و حتا بشر بودن زنان ندارند.»

داکتر صاحب‌نظر مرادی تاکید می کند :«افغانستان امروز، افغانستان ده سال پیش نیست. با این همه مردم باید بدانند نیروی افراط گرا هنوز پشت دروازه های کابل و شهرهای افغانستان «دق الباب» می کند.» وی تاکید می کند که حراست از دست آوردهای ده سال گذشته وظیفه همه مردم افغانستان است.

محبوبه جمشیدی جان گرفتن دوباره زنان در جامعه، برساختن دولتی انتخابی و آموزش و پرورش مناسب را از دستاوردهای دوران جدید و نبود امنیت کامل در کشور، کشت و تولید مواد مخدر، تروریسم و فساد اداری را چالش های بزرگ جامعه می داند و معتقد است در صورتی که قانون حمایت از خانواده در کشور تصویب شود، یک نوآوری و ابتکار مثبت خواهد بود.

عزیز دلدار در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه کابل تدریس می کند. فیلم هم می سازد. هر چند دستاوردهای بزرگی را در این ۱۰ سال برای افغانستان بر می شمارد ، اما نسبت به تداوم این تغییرات و دستاوردها بی اعتماد است و بد بین. بزرگترین هراس او این است که روزی برسد که نتواند آنچه را در ذهن دارد بیان کند.

سونیا اقبال رشد چشمگیر میزان تحصیلات در ده سال گذشته، آزادی بیان و زمینه مناسب برای رشد و فعالیت زنان را از دستاوردهای دوران جدید می داند و عدم مدیریت، عدم امنیت و اقتصاد وابسته را به عنوان چالش های جدی می داند.

بخت محمد بختیار، رئیس مرکز علوم اجتماعی افغانستان، معتقد است اگر مراقب نباشیم و کمک‌های خارجی قطع شود، همه دستاوردهای دهه اخیر ممکن است از بین برود و کشور یک بار دیگر به حالت اختلافات و حتی جنگ و ویرانی بازگردد.