یکی از مولفههای جوامع دموکراتیک تاسیس و تداوم حوزه عمومی است. حوزه عمومی جایی است که افراد بر مبنای گفتگوی آزاد و بدون قید و شرط در خصوص علائق و منافع عمومی به بحث می پردازند. طرح مباحث در میان شهروندان و در سطوح افقی جامعه نه تنها این امکان را به جامعه می دهد که مسائل و موضوعات مختلف رااز طریق گفتگو به بحث بکشاند بلکه در عین شنیده شدن نظرات مختلف شهروندان، منجر به افزایش آگاهی و مشارکت فعال آنان، در اداره امور جامعه میشود و ساختار استبدادی حاکم بر جوامع در حال گذار را نیز تضعیف مینماید، ساختاری که در آن نوع رابطه شهروندان با حکومت بصورت عمودی و عمدتا از بالا به پایین است. هانا آرنت معتقد است اساساً کنش سیاسی چیزی بیشتر از گفتگو و حرف زدن نیست. ایدهآل دموکراسی آتنی از آن رو در اذهان باقی مانده است که کنش در آن سراسر گفت و شنود بود.
بنیاد آرمان‌شهر نیز با توجه به شرایط سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه افغانستان، یکی از راههای یاریرسانی به جامعه مدنی و تقویت روندهای دمکراتیک و ایجاد بستر مناسب برای احترام به حقوق بشر و آزادیهای اساسی را ایجاد فضای بحث، گفتگو و تبادل افکار میداند. این فضاها نه تنها باعث تبادل نظر در میان گروههای مختلف اجتماعی، همیاری و بالندگی آنها می شود بلکه امکان شنیده شدن را هم در اختیار نخبگان و هم شهروندان قرار میدهد.
بنیاد آرمان شهر با اگاهی از این که برای رسیدن به یک جامعه دموکراتیک که در آن ارزشهای انسانی و حقوق بشر محترم شمرده شود، باید زنجیره ای از مفاهیم در حوزه های مختلف مطرح شود، از زمستان سال ۱۳۸۵/ ۲۰۰۶ م بدین سو در گستره ی فعالیت های علمی و فرهنگی خود سلسله گفتگوهایی آزاد را به طور پیگیر، هر ماه یک بار در شهرهای کابل، هرات، مزار شریف و فیض اباد دایر نموده است و موفق به جلب و جذب نهادهای جامعه مدنی، دانشگاه‌ها، رسانه ها، مطبوعات، مکاتب شهر و شهروندان گردیده است. این بنیاد با هدف ترویج فرهنگ کتاب خوانی مباحث مطروحه در این جلسات و یا مفاهیم مرتبط با آن را به شکل کتاب و کتابچه منتشر و در دسترس شهروندان قرار داده است. نگاه آرمان شهر به مسئله “گفتگو” نگاهی پروژه ای نبوده و حتی در سخت ترین شرایط مالی نیز از برگزاری آن، امتناع نورزیده است.
طی ۱۴۶ دور، سلسله گفتگوهای بنیاد آرمان‌شهر مفاهیم به هم پیوستهای در حوزه های مختلف با حضور بیش از ۳۰۰ سخنران و اشتراک بیش از ۳۰ هزار مخاطب برگزار شده است، از جمله حقوق بشر (بن بست حقوق بشر در افغانستان، دفاع از مدافعان حقوق بشر و حقوق زنان در برابر سرکوب و اعمال خودسرانه قدرت از سوی دولت و نیروهای مسلح مخالف دولت، …)، ادبیات با تاکید بر ادبیات آزادی خواه (شعر سلاح مبارزه است، نقش اجتماعی ادبیات،…) اجتماعی (وظیفه دولت آینده در برابر هیولای بی سوادی، …)، عدالت انتقالی (عدالت انتقالی برای مردم افغانستان چه مفهومی دارد؟، موانع دسترسی به عدالت برای شهروندان زیر هجده سال،…)، عدالت اجتماعی (نظام سیاسی و عدالت اجتماعی،…)، فرهنگ و هنر (برای ثبت در تاریخ «نگاه استیو مک کیوری به افغانستان»، کلوزآپی از یک رویا، از پری هنر تا دیو جنگ زدگی، فراز و نشیب‌های موسیقی ملی در افغانستان،…)، اقتصاد (بازار آزاد، همکاریهای منطقهای و… ) جامعه مدنی (جای خالی جامعه مدنی در کنفرانس لندن؟،…)، آزادی بیان و اندیشه (آزادی بیان و تأثیر شبکه های اجتماعی، نقش رسانه ها و شبکه های اجتماعی در دفاع از حقوق بشر و روندهای دموکراتیک) جوانان (مشعل دانش در دست کیست؟، انتخابات و خط قرمز جوانان، جوانان و شورای ولایتی،…)، زنان (مشارکت سیاسی زنان و حفظ دستاوردها، انتخابات و زنان روستایی) صلح (گفتگوی زنان پیرامون صلح، به مناسبت روز جهانی صلح؛ پاسداران صلح پایدار چه کسانی هستند؟)، سیاست (پیام مردم افغانستان به کنفرانس بن ۲، خشونت سیاسی علیه زنان در جنگ و صلح، شهروندان و کاندیداهای انتخاباتی دومین انتخابات پارلمان، جایگاه مردم افغانستان در سیاست جدید دولت اوباما کجاست؟)، کودکان و نوجوانان (گرامی داشت روز جهانی کتاب و کتاب کودک) با حضور بیش از ۳۰۰ سخنران و اشتراک بیش از ۳۰ هزار مخاطب برگزار شده است. اشتراک کنندگان عموما از دانشگاه‌ها، متخصصیان، نمایندگان ارگانهای دولتی، روزنامه نگاران، معلمان مکاتب، نهادهای فعالان جامعه مدنی، نمایندگان رسانهها، و مطبوعات، نویسندگان و شهروندان بودهاند. در هر برنامه صدها جلد کتاب از انتشارات آرمان شهر به صورت رایگان توزیع شده و تعدادی از رسانه های صوتی، تصویری و چاپی نیز با ما همراه بودهاند .که طی ۱۴۶ برنامه گذشته ۲۰۰ رسانه مختلف صوتی، تصویری و چاپی این برنامهها را تحت پوشش قرار دادهاند.
