جغرافیا

در دو هفتۀ اخیر جنگ در افغانستان یک بار دیگر اوج گرفته است. بر مبنای گزارش‌ها جبهۀ موسوم به مقاومت ملی در ولایت‌های پنجشیر، تخار و بغلان دست به حملاتی مسلحانه علیه طالبان زده که در نتیجه تلفاتی به نیروی حاکم وارد شده است. طبق گزارش‌ها طالبان در پاسخ به این عمل، شمار زیادی از مردم غیرنظامی را دستگیر و تیرباران کرده‌اند. در عین حال، قیودات و محدودیت‌ها علیه شهروندان در سراسر کشور افزایش یافته است. اخبار این نوبت خبرنامه به گزارش‌هایی از همین دست پرداخته که از ۱۱ تا ۲۵ ثور/ اردیبهشت ماه را در بر می‌گیرد.

افغانستان بدترین روزهای تاریخش را می‌گذراند. این کشور تحت سلطۀ طالبان به یکی از بدترین جغرافیاهای جهان از منظر نقض حقوق بشر تبدیل شده است. بر اساس گزارش‌ها، علاوه بر آن‌که فقر، گرسنگی، شکنجه و کشتار سیتماتیک از سوی طالبان در این کشور بیداد می‌کند، دامنۀ جنگ از سوی گروه‌های مقاومت علیه طالبان و نیز افزایش بی‌پیشینۀ انفجارها و حملات علیه غیرنظامیان از مهم‌ترین رویدادهای دو هفتۀ اخیر (۲۷/۱/۱۴۰۱ تا ۱۰/۲/۱۴۰۱) است. دوهفتۀ نامۀ این نوبت عمدتاً به جمع‌آوری آمار قربانیان چنین انفجارها و حملاتی پرداخته است.

سال هشتم، دورۀ دوم، شماره ۹۱۱ ۲۶ فروردین/حمل ۱۴۰۱ برابر با ۱۵ آوریل ۲۰۲۲   هفت‌روزنامۀ حقوق‏ بشر در خدمت اطلاع‌رسانی مسؤولانه گام برمی‌دارد اما محتوای خبرهای وارده لزوماً تعیین‌کننده خط مشی بنیاد آرمان شهر نیست. […]

آغاز سال ۱۴۰۱ هجری شمسی در افغانستان مصادف بود با رویدادهای خشونت‌بار و ناقض حقوق بشر. طالبان مدارس دخترانه را نگشودند، جشن نوروز را ممنوع کردند، کشتار بی‌رویۀ زنان ادامه یافت و نیز محدودیت‌های زیادی بر رسانه‌ها وضع شد. کشتار نظامیان پیشین و بالاگرفتن جنگ میان نیروهای طالب و جبهۀ موسوم به مقاومت ملی نیز از رویدادهای دیگر هفته‌های اخیر در افغانستان است. در این شماره مهم‌ترین حوادث هفته‌های اخیر را که از ۲۴ اسفند/ حوت ۱۴۰۰ تا ۱۱ فروردین/ حمل ۱۴۰۱ هجری خورشیدی را در بر می‌گیرد، گرد آورده‌ایم.

در هفته‌های اخیر بر علاوۀ گسترش گرسنگی و ناامنی در افغانستان ترورهای هدفمند از سوی نظامیان طالب بیش از پیش شده است. هدف عمدۀ این ترورها نظامیان پیشین حکومت بودهاند. طوری که غالب اخبار مربوط به ترورها از قربانیان نظامیان پیشین کشور حکایت دارند. هم‌چنان وضع سرسام‌آور قیودات علیه زنان پابرجاست. در این شماره رویدادهای ۹ تا ۲۴ حوت/اسفند در افغانستان گردآوری شده است.

در دو هفتۀ گذشته افغانستان شاهد رویدادهای بیشتر خشونت‌بار و ناقض حقوق بشر بوده است. طالبان کماکان بر خشونت‌ورزی، حذف و سرکوب مخالفان خود اصرار می‌ورزند. از سوی دیگر نیروهای مسلح مخالف این گروه نیز دست به یک سری حرکات مسلحانه زدهاند که دامنۀ خشونت‌ها را در کشور گسترانده است. در این میان، اعتراف‌گیری اجباری از زنان فعال در کابل و نیز بازرسی خشونت‌آمیز خانه‌به‌خانه دو رویداد مهم این دو هفته است که واکنش نهادهای حقوق بشری را برانگیخته است. در این شماره رویدادهای جاری در کشور را از ۲۶ دلو/ بهمن تا ۹ حوت/اسفند برای شما گردآوری کرده‌ایم.

این روزها افغانستان با هیولای فقر و اختناق طالبانی مواجه است. بنابر گزارش‌ها، مردم به بهانه‌های مختلفی از سوی گروه طالبان بازداشت می‌شوند و آزادی‌های مدنی، سیاسی و حقوقی‌شان کاملاً سلب شده است. افزون بر آن، فقر و گرسنگی‌ شدیدی سراسر کشور را درنوردیده است. با آن‌که سازمان‌های مستقلی از تهدید گرسنگی هشدار داده‌اند اما تا هنوز هیچ هشداری در این زمینه جدی گرفته نشده است و طبق آخرین برآوردها ممکن است، آمار تلفات گرسنگی و فقر برابر باشد با آمار قربانیان جنگ بیست سال اخیر در کشور. به نظر می‌رسد این وضعیت در هفته‌های آینده تشدید گردد. بی‌آن‌که هیچ برنامه‌یی برای مبارزه با آن از سوی جامعۀ جهانی و گروه بر سر اقتدار طالبان روی دست باشد. در مجموعۀ خبری این دو هفته گزارش‌هایی از گرسنگی، فقر، سرکوب و نقض حقوق بشر در افغانستان را گرد آورده‌ایم که از ۱۲ دلو/بهمن تا ۲۶دلو/بهمن را در بر می‌گیرد.

برج نخست سال جاری میلادی، ماهی پر از خشم و خشونت برای زنان افغانستان بود. در این ماه فعالان زن بسیاری از سوی طالبان گرفتار و به زندان افکنده شدند. گزارش‌ها حاکی‌ از آن است که این فعالان به صورت سیستماتیک مورد شکنجه و خشونت فیزیکی قرار گرفتهاند. سطح این خشونت‌ها در حدی بوده که واکنش‌های بسیاری را در سطح جهان برانگیخته است. به رغم اصرار و هشدار نهادهای حقوق بشری، طالبان تا هنوز از این رفتارشان دست نکشیده‌ و کماکان به سرکوب فعالان حقوق زن و بشر ادامه می‌دهند. در این مجموعه، تا اندازۀ ممکن تمام گزارش‌هایی را که از سرکوب و خشونت گستردۀ طالبان علیه زنان و سایر مردم افغانستان اعمال و از سوی رسانه‌ها منتشر شده، گردآوری کرده‌ایم. این مجموعه شامل گزارش‌هایی از ۲۸ جدی/دی تا ۱۱ دلو/بهمن می‌شود.

نارضایتی و اعتراض عمومی و در مقابل، سرکوب گستردۀ اعتراضات زنان از سوی طالبان، افغانستان را وارد فصل دیگری از شرایط سیاسی کرده است. این‌که آیا حکومت اجباری طالب دوام خواهد آورد، وسعت جنایات و فجایع تا کجا خواهد رسید، اثرگذاری جامعۀ جهانی و نهادهای فعال حقوق بشر چگونه خواهد بود، با توجه به تداوم فاجعه، هنوز به درستی روشن نیست. در این شماره که رویدادهای ۱۰-۱۷ جدی/دی سال جاری را در بر می‌گیرد، نشانه‌های فاجعه به وضوح دیده می‌شوند. گزینش این اخبار صرفاً به اصل مهم رعایت حقوق بشر وابسته است و هیچ نیت دیگری در آن نهفته نیست.

رصد اخبار داخلی در چهارماه گذشته و پس از سقوط کابل نشان می‌دهد که این کشور با فقر و گرسنگی بی‌پیشینه‌ای روبه‌رو است. جمعیت بیکاران و گرسنگان روزبه‌روز فزونی می‌گیرد و تقریباً هیچ کمکی وجود ندارد. با این‌حال مقاومت مدنی علیه گروه طالبان محکم‌تر و مداوم‌تر شده است. زنان در خط نخست این مبارزۀ مدنی قرار دارند